De 10 efficiëntste manieren om nee te zeggen

Sociale wezens als we zijn, kiezen we vaak voor het sociaal wenselijke antwoord. Dat klinkt meestal zo: ja. In het Engels is er een mooie term voor: the disease to please. Gevolg is dat we onszelf – ja! ja! ja! – te vaak in de problemen werken. Maar wat kan je daaraan doen? Iedereen kent datzelfde gevoel: we willen niet dat de vraagsteller zich ongemakkelijk voelt.

Het vergt training om nee te zeggen zonder anderen tegen de borst te stoten, maar je kan ongewenste uitnodigingen of onmogelijke opdrachten wel degelijk op gepaste wijze counteren. Probeer de volgende antwoordstrategieën eens uit.

Extra: Hoe je 'nee' tegen je baas als 'ja' doet klinken

1. Bedenk op voorhand excuses

Als we een redelijk excuus hebben, dan is het relatief simpel om neen te zeggen. Daarom is het wenselijk om op voorhand redenen te verzinnen waardoor je nee kan zeggen. Je kan voor jezelf uitmaken dat je maar twee dagen per week langer werkt dan 18u, bijvoorbeeld. Of je kan beslissen dat je tijdens de werkweek maar één keer op café gaat.

2. Blijf vaag maar overtuigd

Wimpel mensen meteen en direct af, zonder al te veel gepalaver. Zeg: “Neen, dat zal me helaas niet lukken.” En hou vervolgens je mond. Zeg het vriendelijk maar vastberaden. Als de ander toch aandringt, zal eerder hij dan jij onbeschoft bevonden worden. Je bent niemand een uitleg verschuldigd. “Het lukt niet”, is uitleg genoeg.

3. Zwak je nee niet af

Een korte neen is veruit de meest efficiënte. Wie misschien zegt, twijfelt. En wie twijfelt, wordt uiteindelijk toch gemanipuleerd. Een neen op zich is voldoende, je hoeft er echt geen “denk ik” of “vrees ik” aan toe te voegen.

4. Geef een eerlijke neen

Je moet geen valse argumenten verzinnen. En zeker geen te uitgebreide of te ingewikkelde. Ooit val je door de mand. Een eerlijke neen, is een goede neen. En een gegeneerde neen is beter dan een valse. Dan krijgen mensen begrip voor je. Als je een beetje verlegen neen antwoordt, zal de ander je wellicht sparen.

5. Stel je antwoord uit

Het is niet de meeste efficiënte strategie, want de boemerang komt mogelijk terug. Maar het helpt je wel voor even. “Kan je me het later nog eens vragen, alsjeblieft, ik kan je daar nu niet op antwoorden.” Doe dat wel niet op een hoopgevende manier, louter als vaststelling: je kan nu écht niet antwoorden. De tactiek helpt vooral mensen die verlegen zijn en die even op krachten moeten komen om een negatief antwoord te geven.

Ontdek: 5 redenen waarom jij geen 'nee' kan zeggen

6. Zeg: ’t is niets persoonlijks

Als iemand je een vraag stelt, werkt de slagzin “het is niets persoonlijks, maar…” redelijk tot zeer goed. “Dank voor de vraag, maar ik kan er niet op ingaan, omdat ik het voor niemand doe.” De ander zal moeilijk een antwoord vinden op zo’n antwoord.

7. Stel een alternatief voor

Of je iets niet kunt of niet wil doen, maakt weinig uit als je zelf een alternatief voorstelt. “Neen, dat kan niet. Maar ik kan wel…” Stel daarbij zelf je grenzen. Dan verschuif je het probleem op magistrale wijze: nu moet de ander maar nee leren zeggen.

8. Bezorg een dankbare neen

Je kan ook op een positieve manier ontkennend antwoorden. “Heel erg bedankt voor het voorstel en de moeite, maar ik kan echt niet.” Dan is het probleem dat je de ander niet tegen de borst wil stuiten min of meer geneutraliseerd, je hebt hem of haar bedankt. Meestal volgt er dan ook geen aandringen meer.

9. Steek de schuld op iemand anders

Sympathiek is het niet altijd, maar hey, soms breekt nood wet. Je kan je neen zo doen klinken dat het niet jouw neen is, maar die van iemand anders. Op het werk klinkt dat bijvoorbeeld zo: “Ik heb de collega’s of de baas beloofd dat...” Probeer het antwoord: “Ik mag niet van mijn lief” wel te vermijden. Sloef.

10. Antwoord niets

Je hoeft niet altijd te antwoorden. Zeker niet op telefoontjes of op mails. Voor mensen die moeilijk neen kunnen zeggen, is het wellicht ook niet evident om iemand te negeren, maar het is wel een optie. Vaak is het behoorlijk onbeleefd, maar in sommige gevallen is het de minst slechte optie.

Lees ook: Je krijgt meer 'ja' als je 'nee' kan zeggen

(mr)