5 tips om je perfectionisme optimaal te benutten

Wanneer perfectionisme van een waarde naar een einddoel overgaat, zorgt het er vaak voor dat we ons oneindig gaan verliezen in details en doemscenario's, en dat we dingen gaan uitstellen of zelfs niet meer gaan doen. Perfectionisme is echter een mening, want wat jij als perfect ervaart, ervaart je collega of gezinslid misschien niet als perfect.

Kindertijd

Volgens Annemie Clement van Work Life Balance Opleiding is de oorzaak van perfectionisme vaak te vinden in onze kindertijd. “Als kind willen we kost wat kost voldoen aan de verwachtingen die vanuit onze omgeving komen. Het stemmetje in ons hoofd dat zegt dat we niet goed genoeg zijn, dat we afgewezen zullen worden als we niet aan verwachtingen voldoen.”

Die faalangst speelt vaak op in onze professionele activiteiten, maar gooit ook de werk-privébalans overhoop. “De drang om perfect te zijn, zorgt voor vermoeidheid en het gevoel dat uitrusten of genieten niet mag.”

Uitstelgedrag

Zelfs uitstelgedrag is een uiting van perfectionisme: we over-analyseren en vinden dat de randvoorwaarden perfect moeten zijn, want wat gaan de anderen anders zeggen en denken over ons?

Terwijl we toch moeten vaststellen dat perfectionisme eerder tot slechtere dan betere resultaten leidt. We richten onze aandacht te vaak op de verkeerde dingen en missen zo kansen op feedback en leerervaringen.

5 tips om perfectionisme op te sporen

1. Herken je uitstelgedrag in jouw leven?
2. Blijf je maar in de cirkel starten-doen-stoppen ronddraaien, zonder deze volledig af te werken?
3. Kost het je moeite om dingen los te laten, ook al weet je dat je aan het over-optimaliseren bent?
4. Maken mensen je er attent op dat je alleen nog maar over jouw issues wil praten, of is je dat zelf al opgevallen?
5. Word je er professioneel wel eens op aangesproken dat je efficiëntie-effectiviteit-balans niet meer in evenwicht is?

5 tips om je perfectionisme tot een meer optimaal niveau te herleiden

Goed nieuws: perfectionisme is een gedrag en dat kan aangeleerd worden, maar kan ook afgeleerd of bijgesteld worden. Of je kan er ook voor kiezen om het beter aan te leren wenden ...

1. Werk aan je zelfvertrouwen zodat je je minder laat sturen door wat anderen van je denken en leer complimenten aanvaarden. Wees ook mild voor jezelf, geniet van kleine overwinningen en successen.
2. Zeg meer “nee” en stel duidelijke grenzen. Je zal er meer zelfrespect (en respect voor anderen), minder stress, minder onzekerheid en meer concentratie op de juiste doelen voor in de plaats krijgen.
3. Verlies jezelf niet in ingebeelde tekortkomingen en details. Zorg dat je de cyclus starten-doen-stoppen goed afwerkt. Ergens aan beginnen en het daadwerkelijk doen, is sowieso beter dan de perfectie nastreven en nooit iets af te werken. (Hou je van cijfers? Bereken hoeveel uren je in je laatste cyclus gestopt hebt zonder dat dit toegevoegde waarde opleverde.)
4. Spoor je belemmerende overtuigingen (ik kan maar beginnen als ...) en patronen op, ga na wat er aan dat perfectionisme ten grondslag ligt (onzekerheid, een zwak zelfbeeld, ...) en leer zo je perfectionisme te relativeren.
5. Onderzoek welke kwaliteit aan de basis van je perfectionisme ligt en geef deze een nieuwe functie in een betere situatie. Er is niets mis mee om iets goed te willen doen, maar wel als het overgaat in obsessief gedrag waardoor je werk-privébalans er onder begint te lijden.

Weet ten slotte dat perfectionisme eigenlijk een routineactie is van je hersenen. De hersenen houden immers van zwart-wit, het gaat steevast voor het ‘alles-of-niets’-principe en zo gijzelen onze hersenen ons in de oneindige cirkel van alsmaar harder werken.

(ac/sjv)